Son zamanlarda teknoloji hızla gelişti ve bu gelişim psikoloji alanını da derinden etkiledi. Bu gelişimle beraber psikoterapi alanında da online terapi kavramı gündeme gelmeye başlasa da özellikle pandemiyle beraber popülaritesi hızla arttı. Ancak terapinin fiziksel ortamdan online ortama kayması beraberinde hem bazı kolaylık ve avantajları hem de birçok soru işaretini beraberinde getirmiştir.
Online Terapi
Online terapi; coğrafi konum, tıbbi durum, psikiyatrik tanı, finansal kısıtlama veya başka güçlüklerle karşılaşan kişilerin internet aracılığıyla psikolojik hizmete erişebilmesine olanak sağlar. Online terapi nitelikli ruh sağlığı uzmanlarının danışanlarına internet aracılığıyla ulaşması ve bu yolla kurulan terapötik etkileşim olarak tanımlanır (Rochlen ve ark.,2004). Daha kapsamlı bir terim olan telepsikoloji ise psikolojik hizmetlerin telekomünikasyon teknolojilerinin aracılığıyla danışanlara sağlanmasıdır.
Zamanla psikoterapinin teknolojiyle birleşmesi ruh sağlığı uzmanları arasında da en çok üzerine konuşulan konulardan biri haline geldi. Bu konuyla ilgili özellikle kesin tanımlar, etik değerler, düzenleme ve eğitim, yararlar ve olası zorluklar üzerine birçok soru ortaya atıldı (Rochlen ve ark., 2004). Online psikoterapinin zamanla daha fazla tercih edilmesi ve bu sayede gelişmesi ile bu konularla ilgili sorulara çoğunlukla cevap bulundu ve bu uygulama ile ilgili bazı yönergeler oluşturuldu. Amerikan Psikoloji Derneği’nin (APA) 2013’te hazırladığı yönergede bu uygulamanın danışanın psikolojik hizmetlere erişiminin artmasını sağladığına değinilmiştir.
Psikanalize Online Bakış
Psikanalitik çevrelerde de online terapi sıkça üzerine konuşulan bir konu olsa da özellikle COVID-19’un getirdiği zorunlu karantina şartlarının etkisiyle psikanalitik terapilerde de internet ortamının kullanılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Uluslararası Psikanaliz Birliği’nin sitesinde Essig ve Russell (2020) tarafından uyarlanan bir yönerge yer alır fakat online psikanalizin yüz yüze oturumla aynı olmayacağı vurgulanır.
Uzmanların Online Psikanalize Bakışları
Brainsky (2003) online psikanalizde internet aracılığıyla iletişim kurmanın serbest çağrışımı ve terapist ve danışan arasındaki iletişimi ve sonucunda analitik süreci etkileyeceğini söyler. Terapiye bağlanırken kullanılan cihaz, üçüncü bir taraf olarak sürecin bir parçası haline gelir ve hem terapist hem de danışan bundan etkilenir. Teknolojinin, danışan ve psikoloğun yanında üçüncü bir taraf olarak nasıl kullanılacağını ve terapi ilişkisine etkisinin nasıl yorumlanacağı online terapi deneyimlerinin artmasıyla günden güne netleşecektir (Dettbarn, 2013).
Ehrlich’e (2019) göre, online terapi analitik bir ortamda ve analitik bir zihin çerçevesiyle yapılırsa analizden uzaklaşmaktan ziyade daha zengin olanaklar bile sunabilir. Analist ya da psikoterapist terapinin gerekliliklerine disiplinli bir biçimde uyduğu sürece fiziksel mesafe veya bazen yaşanabilen teknolojik sıkıntılar yararlı bir analizi sınırlandırmaz ve terapiye engel olmaz.
Bahsedilen terapinin gereklilikleri şunlardır:
- Terapiye uygun iç ve dış analitik ortamı oluşturmak ve sürdürülmesini sağlamak
- Uzaktan buluşma kaygıları ve teknolojik aksaklıklar deneyimleme durumları da dahil olmak üzere danışanın ve terapistin kendisinin ortama verdiği tepkileri tanımlamak, kapsamak ve analiz etmek
- Mümkün olabildiğince belli aralıklarla yüz yüze görüşmeler ayarlamak (Ehrlich,2019).
Svenson’a (2020) göre, danışan ve terapist online terapi yöntemine aktarımda bulunabilir fakat bu anlamlar ortama özgü değildir. Bu anlamlar onların yöntemden çıkardığı sembolik anlamlardır. İnterneti bir tedavi aracı olarak kullanmak hem danışanın hem terapistin bilinç ve bilinçdışı materyali alışını, deneyimleyişini ve işleyişini, aktarım/karşı-aktarım tarzlarını, kullanılan savunma mekanizmalarını, terapistin terapötik ilişkiyi geliştirme kapasitesini etkiler (Neumann,2013). Bu sebeple, internetin kullanıldığı analitik tedaviyi desteklemek için hem katı hem de esnek bir çerçeve gereklidir. Online psikanalizde, uygun bir danışan-terapist eşleşmesi durumunda analitik bir sürecin gelişmesini sağlayan, yeterli güvenliği ve duygusal kapsamayı sağlayan bir analitik çerçeve oluşturmak mümkündür.
Yazar: Sena Pişkin, Stajyer Psikolog
Düzenleyen: Gözde Özbek, Uzman Klinik Psikolog
Referanslar:
Brainsky, S. (2003). Adapting to, or idealizing, technology? (Vol. 12). Insight on the news (Washington, D.C.).
Dettbarn, I. (2013). »… wenn die Grenze zwischen Phantasie und Wirklichkeit verwischt wird…«(Freud): Skype, das unheimliche Dritte, und Psychoanaly. Psyche, 67(7), 649-664.
Ehrlich, L. T. (2019). Teleanalysis: Slippery slope or rich opportunity? Journal of the American Psychoanalytic Association, 67(2), 249-279.
Essig, T., & Russell, G. I. (2020). A report from the field: providing psychoanalytic care during the pandemic. Psychoanalytic Perspectives, 18(2), 157-177.
Rochlen, A. B., Zack, J. S., & Speyer, C. (2004). Online therapy: Review of relevant definitions, debates, and current empirical support. Journal of clinical psychology, 60(3), 269-283.
Svenson, K. (2020). Teleanalytic therapy in the era of Covid-19: dissociation in the countertransference. Journal of the American Psychoanalytic Association, 68(3), 447-454.
