Psikoloji nedir?
Psikoloji kelimesinin kökeni Yunanca ‘Psyche’, yani ‘Ruh’ anlamına gelmektedir. Bilim anlamına gelen ‘logos’ ile birleşerek ruh üzerinde çalışmak, ruhu incelemek olarak tanımlanan psikoloji, özünde insan zihnini ve davranışlarını ele alan bilim dalıdır.
Psikoloji; zihinsel süreçlerin, bilinçdışının, davranışların ve aralarındaki ilişkiler bütününün incelenmesi ve yorumlanmasıdır. Her insanda zamanla gelişen işleyiş mekanizmalarının ve bu mekanizmaları yaratan nedenlerin ne olduğu ile ilgilenmeyi de sürdürür. Söze dökülmesi oldukça basit sayılabilecek olan duygulanımlar; düşünce süreçleri, rüyalar, algılar ve psikolojinin kendisi ile ilişkilendirildiğinde farklı anlamlara gelebilmekte ve farklı yorumlanabilmektedir.
Psikoloji, yalnızca problem veya hastalıklarla ilgili değildir. Gayet sağlıklı addedilen kişilerde bilinçdışı süreçlerin açıklanması ile her noktasından büyüyerek genişleyen bir alandır. Psikolojinin kökeni fikren antik yunan filozoflarına kadar uzansa da pratikte psikolojinin babası olarak anılan Wilhelm Wundt, 1879’da yalnızca psikoloji ve çalışmalarına odaklanmış olan ilk laboratuvarı kurmuştur. Laboratuvarın kuruluşundan beri psikolojinin gelişimi ivmeli olarak hız kazanmış; tıptan sosyolojiye, genetikten dil bilime birçok bilimsel alana ait çalışmalarla kesişen bir bilim dalı olmuştur.
Psikolog kimdir?
Psikoloji lisans derecesini başarı ile tamamlamış ve üniversitelerin ilgili bölümünden mezun olmuş kişilere ‘Psikolog’ ünvanı verilir. Psikoloji lisansı dışında başka bir bölümden mezun kişiler çeşitli sertifika programlarına katılsa dahi ‘psikolog’ ünvanına sahip olamaz. Psikologlar; bireylerin davranışlarını, düşüncelerini, toplumsal tutumlarını ve duygu durumlarını inceler. Psikolojinin bir bilim dalı olmasının getirisi olarak psikologlar zihinsel süreçleri bilimsel metotlarla ele alıp, bilimsel açıklamalar ile çalışırlar. Bir psikologu ortak paydaşlarından ve duyarlı bir dinleme edinimden ayıran en önemli şey taşıdığı bu bilimsel alet çantasıdır.
Psikolog terapi yapabilir mi?
Psikologlar, lisans eğitimleri sırasında bilimsel metotlar ile çalışır ve çeşitli kazanımlar geliştirir. Ancak Psikoloji Lisans düzeyinde terapi yapılamaz. Psikoloji, çok farklı alt dalları olan bir bilimdir (klinik, sosyal, adli, endüstri, spor, gelişim gibi). Üzerine uzmanlık eğitimi alınmadan psikoterapist olunmaz ve terapi yapılamaz.
Klinik Psikolog nedir?
Klinik psikolog, Lisans derecesini Psikoloji bölümlerinden mezun olup, ardından Yüksek lisansını ‘Klinik Psikoloji’ alanında bitirmiş olan kişilere verilen ünvandır. Klinik Psikolog, eğitimini almış olduğu terapi ve psikolojik destekleri danışanlara sağlayabilen kişilerdir. Psikolojik Rehberlik ve Danışmanlık bölümlerinden mezun olup ilgili dersleri tamamlamış olan kişiler, yüksek lisansın ardından günümüzde Klinik Psikolog olarak çalışabilmektedir. Klinik psikologlar mesleki uygulamalarını geliştirmek ve insanların yaşam deneyimlerini anlamlandırabilmek üzere eğitim alırlar.
Psikoterapist kimdir?
Klinik uygulamalarda bilimsel yeterliliğinin yanında almış olduğu terapi eğitimleri ve süpervizyon süreçleri ile birlikte uygulama yeterliliğindeki kişilere denir.
Klinik Psikolog nasıl olunur?
Klinik Psikolog olabilmek için üniversitelerin Psikoloji bölümlerinden mezun olmuş olmak ardından Klinik Psikoloji yüksek lisansını başarılı bir şekilde tamamlayarak mezun olmak gerekmektedir. Klinik ünvanı olmayan yüksek lisanslardan mezun olan kişiler Klinik psikolog sayılmazlar, Uzman Psikolog olarak ünvanlandırılırlar.
Doğru psikoloğu nasıl seçerim?
Doğru psikolog seçiminde ilk önemli olan nokta, seçilen psikoloğun Türk Psikologlar Derneği tarafından akredite olarak seçilmiş okullardan mezun olmasıdır. TPD akredite okullara ulaşabilmek için: Akredite Kuruluşlar | TÜRK PSİKOLOGLAR DERNEĞİ
Ayrıca beklentilerinizi, birlikte uzun bir yol kat edeceğiniz terapistiniz ile uyuşturabilmek için kendisinin eğitimi ve yer aldığı işler hakkında araştırma yapmak önemlidir. Klinik Psikoloji, farklı ekolleri içeren bir bilim dalıdır ve size uygulanan desteğin biçimi değişebilir. Kişisel deneyimlerin ve iyi oluş halinin biricikliği de unutulmamalıdır.
Psikolojik danışmanlık merkezinde kimler çalışabilir?
Psikolojik danışmanlık merkezinde; klinik psikologlar, psikolojik danışmanlar, uzman psikologlar, psikologlar, psikiyatristler ve psikoterapistler çalışabilir. Psikolojik danışma merkezindeki ekipler; çocuk, ergen, yetişkin ve çiftlere yönelik danışmanlık ve psikoterapi desteği sağlar. Ancak, terapi yapabilen kişiler yalnızca klinik psikologlardır.
Psikolojinin alt alanları nelerdir?
Psikoloji kendi başına bir bilim dalı olduğundan, zihin süreçleri, davranışları anlamak ve anlamlandırabilmek için pek çok alt dala gerek duyar. Psikolojinin hem kuramsal hem de uygulamalı alt dalları vardır. Kuramsal alt dallarından bazıları: Bilişsel psikoloji, deneysel psikoloji, gelişim psikolojisi, sosyal psikoloji ve adli psikoloji olarak sıralanabilir. Uygulamalı alt dallarından biri Endüstri ve Örgütsel Psikolojidir.
Bu alt alanlar birbirleri ile kesişerek ortaklaşa çalışabilirler ve bir konu birden fazla alt alanın içine dahil olabilir.
Yazar: Ekin Sarı
Düzenleyen: Gözde Özbek, Uzman Klinik Psikolog
